مزایا و معایب گیربکس CVT

پیش از این به‌طور مفصل ساختار گیربکس CVT را مرور کرده‌ایم و این بار به سراغ مزایا و معایب گیربکس CVT می‌رویم تا این گیربکس‌ها را از جنبه‌های مختلف مورد ارزیابی قرار بدهیم. در این زمینه باید کاربرد این گیربکس‌ها را در نظر بگیرید چون از این طریق مزایا و معایب گیربکس CVT منطقی‌تر به نظر می‌رسند.

به‌طور کلی گیربکس CVT فاقد دنده به شکل مرسوم آن است و در عمل می‌تواند بین دو ضریب دنده سنگین و سبک، بی‌شمار ضریب دنده داشته باشد. این مسئله که ویژگی اصلی آن است باعث می‌شود مزیت‌های زیادی در رانندگی ایجاد کند اما در عین حال محدودیت‌هایی نیز به دنبال دارد. با آگاهی از ساختار این گیربکس‌ها، بهتر می‌توان در مورد توانایی‌های آن‌ها قضاوت کرد.

مزایای گیربکس CVT

گیربکس CVT در سال‌های اخیر به انتخاب اول بسیاری از خودروسازان تبدیل شده است و این مسئله به دلیل مزایای گیربکس CVT است. در ادامه برخی از این مزایای را مرور خواهیم کرد.

* کاهش مصرف سوخت به‌عنوان بزرگ‌ترین مزایای گیربکس CVT: یکی از اصلی‌ترین مزایای گیربکس CVT توانایی بالای این گیربکس در کاهش مصرف سوخت است. گیربکس CVT همیشه می‌تواند بهترین نسبت دنده را انتخاب کند و به همین دلیل توانایی زیادی در مدیریت مصرف سوخت برای خودرو ایجاد می‌کند. این گیربکس کمک می‌کند موتور همیشه بتواند در یک دور ثابت و در بهینه‌ترین وضعیت خودرو قرار داشته باشد. به این ترتیب نیاز به نوسان دور موتور برای رسیدن به دور مناسب و تعویض دنده از میان می‌رود.

* رانندگی آرام: یکی دیگر از ویژگی‌های مثبت گیربکس CVT، رانندگی آرام با خودروهایی مجهز به این گیربکس است. به دلیل آنکه در این گیربکس تعویض دنده انجام نی شود، راننده شاهد افزایش دور موتور و تعویض دنده نخواهد بود. البته در بسیاری از خودروها، تعویض دنده‌های نرم است ما در نهایت تعویض آن‌ها حس می‌شود. در مقابل در گیربکس‌های CVT این حس تعویض دنده وجود ندارد و رانندگی یکنواخت‌تر و آرام‌تر می‌شود.

* کارآیی بهینه موتور خودرو: موتور همه خودروها بسته به طراحی و ساختارشان، می‌توانند بیشینه گشتاور و توان را در بازه‌ای از دور موتور ایجاد کنند. به این ترتیب قبل و بعد از این بازه، توانایی‌های موتور محدود است. در رانندگی عادی، نگهداشتن دور موتور در این بازه دشوار است چون راننده باید پیوسته سرعت خودرو را کم یا زیاد کند و این مسئله از طریق تغییر دور موتور و پس از آن تعویض دنده ایجاد می‌شود. در مقابل در گیربکس سی وی تی، این گیربکس است که با تغییر در نسبت دنده‌ها می‌تواند تغییر سرعت را ایجاد کند. به این ترتیب موتور خودرو همیشه می‌تواند در دور بهینه کار کند.

* وزن سبک‌تر و قطعات کمتر: CVT نسبت به سایر انواع گیربکس‌های اتوماتیک و حتی گیربکس‌های دستی وزن کمتری دارد. این مسئله از یک‌طرف تاثیر اندکی در کاهش مصرف سوخت خودرو دارد و از سوی دیگر، باعث می‌شود وزن بخش جلویی خودرو کاهش پیدا کند که مزیت بزرگی در زمینه تقسیم بهینه وزن است. به‌علاوه تعداد کمتر قطعات باعث می‌شود ریسک خرابی آن کاهش پیدا کند.

معایب گیربکس CVT

در کنار مزایای عنوان شده، گیربکس‌های CVT محدودیت‌ها و معایبی هم دارند. البته آنچه به‌عنوان معایب یاد می‌شود، عمدتا بخشی از ویژگی‌های آن‌ها است که با شناخت درست از آن می‌توان از بهترین کارآیی این گیربکس‌ها بهره برد. در ادامه بخشی از معایب گیربکس CVT را مرور می‌کنیم.

* این گیربکس‌ها برای رانندگی اسپرت چندان مناسب نیستند: همان‌طور که در بالا هم گفتیم، گیربکس‌های CVT یک رانندگی آرام را برای راننده به ارمغان می‌آورند. البته این مسئله به این معنی نیست که اگر بخواهید رانندگی سریعی با آن‌ها داشته باشید ناامیدتان می‌کنند اما در اصل برای رانندگی اسپرت ساخته نشده‌اند. به همین دلیل هیچ‌وقت این گیربکس‌ها را بر روی خودروهای اسپرت نمی‌بینیم. مسئله اصلی در اینجا آن است که این گیربکس‌ها در معکوس‌های سنگین عملکرد کندتری نسبت به دیگر مدل‌های اتوماتیک دارند چراکه برای رسیدن از یک ضریب دنده به یک ضریب دنده سنگین‌تر، باید ضرایب دنده بین دو دنده را هم طی کنند. این کار البته به‌سرعت انجام می‌شود اما نه به‌اندازه گیربکس‌های اتوماتیک دیگر. به همین دلیل رانندگی اسپرت با این گیربکس‌ها با کمی تاخیر در واکنش گیربکس همراه است.

* تاخیر در واکنش به پدال گاز: این مورد البته به‌عنوان معایب گیربکس CVT بستگی مستقیمی به انتظارتان از خودرو دارد. در خودروهای اتوماتیک که کاربرد شهری و خانوادگی دارند، به‌طور کلی شاهد وقفه‌ای بین فشردن سریع پدال تا واکنش گیربکس هستیم. این مسئله در خودروهایی با گیربکس CVT هم دیده می‌شود هرچند این وقفه کمی بیشتر از گیربکس‌های اتوماتیک دیگر است. همان‌طور که در بالا اشاره کردیم، این گیربکس‌ها در تعویض دنده‌های معکوس کمی‌کند عمل می‌کنند و به همین دلیل اگر پا را سریع روی پدال فشار دهید، یک وقفه حدود یک ثانیه‌ای را برای سنگین کردن دنده شاهد خواهید بود.

* محدودیت در شتاب‌گیری‌های سریع میانی: این مسئله بیشتر در زمان سبقت گرفتن در جاده‌ها خود را نشان می‌دهد و بازهم به دلیل دو موردی که در بالا بیان کردیم اتفاق می‌افتد. در شتاب‌گیری‌های میانی، شما نیاز دارید خودرو بتواند سریع دنده را سنگین‌تر کند تا خودرو بتواند با سرعت شتاب بگیرد. این مسئله در گیربکس‌های CVT کمی با کندی اتفاق می‌افتد. البته نسل جدید این گیربکس‌ها تقریبا این مشکل را حل کرده‌اند اما به‌طور کلی برای سبقت‌گیری با این خودروها بهتر است ابتدا پدال گاز را فشار بدهید تا گیربکس فرصت کافی برای سنگین کردن دنده‌ها داشته باشد و پس از آن اقدام به سبقت گرفتن بکنید.

* محدودیت در انتقال گشتاور: همان‌طور که قبلا در مطلبی با عنوان گیربکس CVT چیست و چگونه کار می‌کند گفتیم، اساس کار این گیربکس‌ها انتقال نیرو از طریق یک تسمه یا زنجیر است. البته در سال‌های اخیر تسمه‌های پلاستیکی تقریبا از این چرخه حذف شده‌اند و زنجیرهای فلزی قدرتمند جای آن‌ها را گرفته است اما در نهایت این گیربکس‌ها برای انتقال گشتاورهای خیلی بالا مناسب نیستند. البته امکان ساخت گیربکسی که بتواند گشتاور خیلی زیاد را هم تحمل کند وجود دارد ولی معمولا خودروسازان به سمت این کار نمی‌روند و برای چنین موتورهایی گیربکس‌های اتوماتیک دیگر را انتخاب می‌کنند. در نظر بگیرید وقتی از گشتاور بالا صحبت می‌کنیم، منظورمان گشتاور بالای ۳۰۰ نیوتون متر است که عدد بزرگی برای خودروهای شهری است. در حال حاضر چری از زنجیرهای ساخت بوش آلمان استفاده می‌کند که می‌تواند حدود ۳۰۰ نیوتون متر گشتاور را منتقل کند و از این نظر مشکلی وجود ندارد. به‌عنوان مثال در تیگو ۷ پرو اما درمجموع این گیربکس‌ها برای انتقال گشتاور خیلی بالا گزینه ایده آلی نیستند.

جمع‌بندی؛ باوجود مزایا و معایب گیربکس CVT آیا انتخاب این گیربکس‌ها مناسب است؟

با در نظر گرفتن مجموع عوامل عنوان شده در بالا، احتمالا اکنون دید بهتری نیست به مزایا و معایب گیربکس CVT دارید و زمان مناسبی برای جمع‌بندی است. گیربکس‌های CVT گزینه مناسبی برای خودروهای خانوادگی هستند و محدودیت‌های آن‌ها بیشتر در یک رانندگی سریع است که خود را نشان می‌دهد و واقعیت آن است که خودروها تقریبا بخش عمده عمر خود را در ترافیک‌های شهری طی می‌کنند و در اینجا گیربکس CVT یک گزینه ایده‌آل است. در جاده هم این گیربکس‌ها عملکرد خوبی دارند و می‌تواند پا به پای دیگر خودروها حرکت کنند. برای زمینه سبقت‌گیری هم در شرایط عادی مشکلی وجود ندارد و با دقت در میزان فشردن پدال گاز می‌توان یک رانندگی عادی داشت.

در مقابل اگر قصد رانندگی اسپرت دارید، این گیربکس‌ها گزینه مناسبی نیستند و شاهد کمی تاخیر در معکوس‌ها خواهید بود. البته باز هم در رانندگی عادی شهری این مسئله به چشم نمی‌آید ولی باید در نظر بگیرید در نهایت گیربکس CVT گزینه ایده آلی برای رانندگی اسپرت نیست.

مشاوره خرید محصولات مدیران خودرو (نقدی | اقساطی)
برای اطلاع از جدیدترین شرایط فروش محصولات مدیران خودرو (ام وی ام | فونیکس) به صورت نقدی و اقساطی، شماره خود را درج کنید.