چرا نظرات مستربین درباره خودروهای برقی اشتباه است؟

پاسخ به نظرات جنجالی روان آنکینسون (بازیگر نقش اصلی مستربین) در مورد اینده صنعت خودروسازی.

چند روز قبل بود که انتشار مقاله‌ای از روان آتکینسون درباره خودروهای برقی در نشریه گاردین سرو‌صدای زیادی بر پا کرد. در این مقاله کمدین معروف انگلستانی با انتقاد از خودروهای برقی، خود را یک «فریب‌خورده» توصیف کرده بود. آقای آتکینسون معتقد است این نوع خودروها آن‌طور که تبلیغ می‌شود، سبز نیستند و بیشتر از مدل‌های بنزینی و دیزلی آلودگی تولید می‌کنند. آیا این ادعا واقعاً درست است؟ «سایمون اوانز» که از دست‌اندرکاران یکی از نهادهای مقابله با تغییرات اقلیمی است، با انتشار مقاله‌ای در گاردین پاسخ آقای آتکینسون را داده است. آنچه که در ادامه می‌خوانید، چکیده‌ای است از مقاله آقای اوانز.

هرچند برخی از ادعاهای آقای آتکینسون درست هستند، اما باید پذیرفت که خودروهای برقی با وجود نقص‌های فعلی، نسبت به مدل‌های درون‌سوز مزایای بیشتری برای محیط‌زیست دارند. نمی‌توان منکر آن شد که خودروهای برقی تمامی مشکلات مربوط به استفاده از وسایل نقلیه را حل نمی‌کنند، ولی این نوع خودروها قطعاً جزو راهکارهای ضروری برای مقابله با وضعیت کنونی مرتبط با بحران‌های اقلیمی به شمار می‌روند.

گزارش اخیر هیئت بین‌دولتی تغییرات اقلیمی (IPCC) با «اطمینان بالا» تأیید کرده است که حودروهای برقی در مجموع گازهای گلخانه‌ای کمتری تولید می‌کنند. این ارگان می‌گوید خودروهای برقی نه‌تنها در سفرهای زمینی کمترین میزان کربن را از خود بر جای می‌گذارند، بلکه استفاده از آنها باعث صرفه‌جویی مالی می‌شود. شاید بدانید هزینه نگهداری از خودروهای برقی در مقایسه با مدل‌های بنزینی و دیزلی بسیار کمتر است.

خودروهای برقی و تولید آلایندگی کمتر در چرخه کامل عمر

آقای آتکینسون در مقاله خود معتقد بود که در یک «تصویر بزرگ‌تر» خودروهای برقی باعث کاهش آلایندگی نمی‌شوند، زیرا فرایندهای مربوط به استخراج مواد معدنی از جمله لیتیوم، گازهای گلخانه‌ای بیشتری وارد جو می‌کند. اما این ادعا نیز درست نیست، چرا که در صورت احتساب چرخه کامل، از استخراج نفت یا لیتیوم برای باتری گرفته تا رانندگی در خیابان‌ها و جاده‌ها، میزان آلایندگی تولیدی برای خودروهای برقی کمتر خواهد بود.

نتایج یک تحقیق حاکی از آن است خودروهای برقی در چرخه عمر کامل خود، میزان گرمایش جهانی را در مقایسه با مدل‌های بنزینی و دیزلی تا دو سوم کاهش می‌دهند.

کمدین ۶۸ ساله انگلستانی در مقاله خود به داده‌های کمپانی ولوو اشاره کرده بود. بر اساس این داده‌ها، گازهای آلاینده ناشی از تولید یک خودروی برقی، تا ۷۰ درصد بیشتر از تولید یک خودروی درون‌سوز است. این موضوع هم به‌نوعی آدرس‌دهی اشتباه محسوب می‌شود.

در حالیکه بسیاری از داده‌ها و آمار و ارقام ولوو جای بحث دارد، باید به این نکته توجه داشت که آلایندگی‌های ناشی از تولید باتری، کمتر از آلایندگی‌های ناشی از سوخت‌گیری خودروهای بنزینی و دیزلی است.

۶۵ درصد آلایندگی کمتر

مقاله آقای آتکینسون یک اشتباه بزرگ دیگر دارد. وی می‌گوید دولت انگلستان تنها با احتساب یک فاکتور که عبارتست از خروج گازهای آلاینده از اگزوز خودروهای بنزینی و دیزلی، به‌دنبال ممنوعیت فروش چنین مدل‌هایی از سال ۲۰۳۰ به بعد است. اما تحقیقات دولتی نشان می‌دهد خودروهای برقی در چرخه کامل عمر خود، میزان گازهای آلاینده را به‌مراتب کاهش خواهند داد. بر اساس یافته‌های موسسه Carbon Brief، امروزه یک خودروی الکتریکی تا ۶۵ درصد گازهای گلخانه‌ای کمتری تولید می‌کند و این رقم تا سال ۲۰۳۰ به ۷۶ درصد افزایش خواهد یافت.

روان آتکینسون در مقاله خود خودروهای هیدروژنی را یک جایگزین مناسب برای مدل‌های بنزینی و دیزلی عنوان کرده بود. اما تحقیق موسسه Carbon Brief ثابت می‌کند خودروهای هیدروژنی در مقایسه با مدل‌های درون‌سوز، حداکثر تا ۳۹ درصد می‌توانند گازهای گلخانه‌ای را کاهش دهند. این رقم تا سال ۲۰۳۰ به ۵۶ درصد می‌رسد.

مسأله حائز اهمیت دیگر اینکه در حال حاضر تنها ۷۲ هزار دستگاه خودروی هیدروژنی روی کره خاکی وجود دارد. این تعداد، میزان بسیار ناچیزی از کل ۱.۵ میلیارد خودروی جهان را تشکیل می‌دهد. برای مقایسه باید گفت طبق داده‌های آژانس بین‌المللی انرژی، فقط امسال ۱۴ میلیون خودروی برقی در سرتاسر دنیا به‌فروش خواهد رسید. بد نیست به این موضوع هم اشاره کنیم که تویوتا به‌عنوان خودروسازی که بیشترین تمرکز را روی پیشرانه‌های هیدروژنی دارد، با بازار همراه شده و محصولات خود را با پیشرانه‌های الکتریکی راهی بازار می‌کند.

یکی از مشکلات اصلی خودروهای هیدروژنی این است در مقایسه با خودروهای برقی راندمان کمتری دارند. به‌عبارت دیگر در این نوع خودروها، پیمایش مسافتی یکسان، نیازمند صرف انرژی بیشتری است. سوخت سنتتیک نیز چنین مشکلی را پیش روی خود دارد.

طبق تحقیقات موسسه حمل و نقل و محیط زیست، خودروهای برقی می‌توانند با یک مقدار انرژی ثابت، دو تا پنج برابر مسافت بیشتری را در مقایسه با خودروهای هیدروژنی یا خودروهایی که از سوخت سنتتیک استفاده می‌کنند، پشت سر بگذارند. این ایراد، خودروهای هیدروژنی و سوخت سنتتیک را در جایگاهی پایین‌تر از خودروهای برقی قرار می‌دهد.

دیدگاه اشتباه روان آتکینسون درباره کامیون‌های برقی

آقای آتکینسون در مقاله خود وزن سنگین باتری را یک عامل بازدارنده برای برقی‌سازی کامیون‌ها و خودروهای سنگین توصیف می‌کند. وی معتقد است به‌همین دلیل برقی‌سازی خودروهای تجاری شکست خواهد خورد. اما نگاهی به آمار فروش این نوع وسایل نقلیه، نشان می‌دهد که در سال گذشته شرکت‌های مختلف ۶۰ هزار دستگاه از آنها را به مشتریان تحویل داده‌اند. همچنین اکنون ۲۲۰ مدل مختلف از این نوع خودروها در بازار وجود دارد. گفتنی است طبق آمار رسمی کمپانی ولوو، در فصل اول امسال میزان فروش کامیون‌های برقی در اروپا ۴ برابر رشد کرده است.

نتایج تحقیق دانشگاه تکنولوژی آیندهوون نیز درباره کامیون‌های برقی جالب است. مطابق با یافته‌های این تحقیق، کامیون‌های برقی از نظر وزن، خیلی نسبت به نمونه‌های دیزلی سنگین‌تر نخواهند بود. در عوض این کامیون‌ها به هزینه نگهداری به‌مراتب کمتری نیاز خواهند داشت.

نگاهی به چند دیدگاه نادرست دیگر روان آتکینسون

آقای آتکینسون در جایی دیگر از مقاله خود عنوان می‌کند که عمر باتری خودروهای برقی حدود ۱۰ سال است و نسل جدید باتری‌ها تا پایان عمر خودرو دوام خواهند آورد. اما نشریه اتوکار انگلستان می‌گوید باتری‌های تسلا طوری طراحی و تولید شده‌اند که عمرشان از خودرو بیشتر باشد.

این کمدین مشهور اعلام کرده است که خودروهای نو پس از سه سال به فروش می‌رسند. اما وی به این موضوع اشاره نمی‌کند که در انگلستان تمایل مردم برای حفظ خودرو افزایش پیدا کرده است. طبیعتاً نتیجه این رشد میانگین سن خودروهای حاضر در خیابان‌ها خواهد بود. بنابراین حتی اگر خودروهای برقی در عرض سه سال توسط مالک اصلی فروخته شوند، توسط سایر مالکین برای مدتی طولانی‌تر مورد استفاده قرار خواهند گرفت.

در این مقاله جنجالی روان آتکینسون پیشنهاد می‌دهد مردم به‌جای خرید خودروی برقی نو، خودروهای بنزینی قدیمی خود را کماکان استفاده کنند! این پیشنهاد درحالی مطرح می‌شود که یک خودروی برقی در کمتر از چهار سال شروع به کمک‌رسانی به مقابله با تغییرات اقلیمی می‌کند.

نکته عجیب آنکه روان آتکینسون در مقاله خود به مردم توصیه می‌کند با خودروهای برقی مقابله کنند! به‌نظر می‌رسد این توصیه با یک تصور اشتباه در ارتباط است؛ تصوری که می‌گوید خودروهای برقی روزی به کمک محیط‌زیست خواهند آمد؛ اما تا رسیدن آن موقع باید صبر کرد و الان وقتش نیست!/دیجیاتو