چینی‌ها چطور بازار خودروی جهان را قبضه کردند؟

علاقه مندان به خودرو معمولاً در یکی از این دو گروه قرار می گیرند: متملقان قدرت و سرعت خودرهای آلمانی و کسانی که فکر می‌کنند خودروهای ژاپنی، نسبت به قیمتی که دارند، قابل‌اطمینان‌تر و با ارزش‌ترند. چندین دهه است که آلمان و ژاپن به عنوان بزرگترین صادرکننده‌های خودرو در جهان شناخته‌شده‌اند. با ظهور بازیگران جدید اما به نظر می‌رسد که سلطه این زوج رویایی نصعت جهانی خودرو، رو به پایان است. چین حالا، به عنوان بزرگترین تولیدکننده خودرو در جهان، در مسیر پیشی گرفتن از رقبا در عرصه صادرات است.

تا همین چند سال پیش، خودروسازان چینی برای نفوذ در بازارهای خارجی تلاش چندانی نمی‌کردند. در سال ۲۰۱۵، تعداد سالانه خودروهای صادراتی چین، به زحمت به ۳۷۵هزار دستگاه می‌رسید. این تعداد، کمتر ازمیزان صادرات خودرو در هند بود و تقریباً با یک ماه صادرات خودرو در آلمان و ژاپن برابری می‌کرد. در سال ۲۰۲۰ اما این کشور، رویه خود را در این حوزه تغییر داد. چین در سال ۲۰۲۱ نزدیک به یک میلیون و ۶۰۰هزار دستگاه خودرو صادر کرد و این رقم تا سال ۲۰۲۲، به ۲ملیون و ۷۰۰هزار دستگاه رسید. داده‌های گمرک چین نشان می‌دهند که این کشور تنها در ۶ ماه اول سال ۲۰۲۳، نزدیک به ۲ میلیون خودرو، معادل بیش از ۱۰هزار دستگاه در روز صادر کرده است.

صنعت خودروی نوپای چین، روزی کالای مصرفی کشورهای فقیر یا در حال توسعه را تامین می‌کرد اما امروز بسیاری از مصرف کنندگان غربی نیز قصد خرید خودروهای ساخت چین را دارند. صادرات خودروهای چینی به استرالیا در نیمه اول سال ۲۰۲۳، حدود ۳برابر شد و به بیش از ۱۰۰هزار دستگاه رسید. صادرات به اسپانیا نیز با حدود ۷۰هزار دستگاه در سال، ۱۷ برابر شده است. بسیاری از این خودروها اما دارای برند غربی هستند. تقریباً یک دهم وسایل نقلیه صادر شده در سال ۲۰۲۲، از کمپانی آمریکایی تسلا بود. «ام‌جی»، برندی با اصالت انگلیسی و «ولوو»، برندی سوئدی حالا در مالکیت شرکت‌های چینی است.

افزایش تخصص چینی‌ها در ساخت خودروهای الکتریکی، یکی از مهم‌ترین دلایل افزایش صادرات است. چین به دلیل مشکلات تولیدی، هرگز در ساخت موتورهای احتراق داخلی که صدها قطعه متحرک دارند و مونتاژ آن‌ها دشوار است، تسلطی پیدا نکرد. ورود وسایل نقلیه باتری‌دار به بازار اما به چین کمک کرد تا عقب‌ماندگی‌اش از بازار را جبران کند. سرمایه گذاری ۱۰۰میلیارد دلاری دولت چین در حوزه وسایل نقلیه الکتریکی بین سال‌های ۲۰۰۹ تا ۲۰۱۹، این کشور را به یکی از قطب‌های تولید خودرو الکتریکی در جهان تبدیل کرد. امروز، خودروهای باتری‌دار یک پنجم فروش و یک سوم صادرات چینی‌ها را تشکیل می دهند. این اعداد در ژاپن و آلمان به ترتیب ۴ و ۲۰ درصد است.

جنگ اوکراین از سوی دیگر، صادرات چین به روسیه را سرعت و شدت بخشید. با آغاز جنگ، اکثر خودروسازان غربی فعالیت خود را در روسیه متوقف کردند. این خودتحریمی، به رقبای چینی اجازه داد تا سهم بازار را به نفع خود تصاحب کنند. در نیمه اول سال ۲۰۲۳، روسیه نزدیک به ۳۰۰هزار خودروی چینی را به ارزش ۴ میلیارد و ۵۰۰ میلیون دلار وارد کرد. این تعداد، تقریبا ۶ برابر حجم واردات خودروهای چینی به روسیه در سال ۲۰۲۲ است. به گزارش «اتواستات» در ماه جولای، حدود ۸۰درصد از واردات خودرو به روسیه، متعلق به خودروهای چینی بود.

شرکت مشاوره «الیکس پارتنرز» تخمین زده که فروش خارجی خودروهای با مارک چینی تا سال ۲۰۳۰، به ۹ میلیون دستگاه برسد. این تعداد، دو برابر میزان صادرات خودرو ژاپن در سال ۲۰۲۲ است. برندهای بومی چین هنوز در غرب نسبتا ناشناخته‌اند اما قیمت این خودروها کمتر از۴۰درصد خودروهای ساخت آلمان است.

با وجود تمام پیشرفت‌ها، همچنان موانعی نیز در راه خودروسازان چینی وجود دارد. سازندگان خودروهای الکتریکی درچین امروز فروش بالایی دارند اما به سختی به مرحله درآمدزایی رسیده‌اند. تولید خودرو در چین، با یارانه‌های دولتی حمایت می‌شود که ممکن است دوام زیادی نداشته باشند…