آشنایی با انواع سیستم ترمز خودرو

مهم نیست سوار بر چه خودرویی هستید؛ از سریع‌ترین سوپراسپرت ها تا ارزان‌ترین خودروهای شهری، همه خودروها نیاز به سیستم ترمز برای توقف دارند. ساختار سیستم ترمز خودروها هرچند طی بیش از یک قرنی که از اختراع خودرو می‌گذرد تغییر کرده است اما درنهایت همه آن‌ها بر مبنای ایجاد اصطکاک استوار هستند تا بتوانند خودرو را متوقف کنند. در این مطلب، انواع سیستم ترمز خودرو را مورد بررسی قرار می‌دهیم و البته در این بین، به سراغ اصلی‌ترین انواع سیستم ترمز خودرو خواهیم رفت.

با یک تقسیم‌بندی کلی، انواع سیستم ترمز خودرو شامل ترمز دیسکی و ترمز کاسه‌ای است. در این بین، ترمز دیسکی فناوری جدیدتری است و به‌طور کلی کارآیی بالاتری دارد و امروزه به شکل گسترده‌ای در خودروها مورد استفاده قرار می‌گیرد.

سیستم ترمز دیسکی به عنوان یکی از رایج‌ترین انواع سیستم ترمز خودرو

بیشتر خودروهای امروزی روی چرخ‌های جلو و برخی روی هر چهار چرخ، ترمز دیسکی دارند. معمول‌ترین نوع ترمز دیسکی در خودروهای امروزی سیستمی است که با نام کالیپر شناور تک پیستونی شناخته می‌شود. به همین دلیل در بررسی انواع سیستم ترمز خودرو، ابتدا به سراغ این سیستم می‌رویم.

طراحی دستگاه ترمز دیسکی به‌گونه‌ای است که دو پیستون بزرگ آن که در جلوی لقمه ترمز قرار دارد، در دو طرف دیسک قرار می‌گیرند. با فشار آوردن به پمپ ترمز، روغن ارسالی به پشت پیستون‌ها فشار وارد کرده و پیستون‌ها را به‌طرف یکدیگر حرکت می‌دهند و توسط لقمه لنت، دیسک را از حرکت بازمی‌دارند و عمل ترمز انجام می‌شود.

با رها کردن ترمز، فشار از پشت پیستون‌ها برداشته شده، فنری که روی لقمه‌های ترمز قرار دارد فشار مختصری به لنت وارد کرده و طبق این اصل که هر عمل را عکس‌العملی است، لنت‌ها کمی با دیسک فاصله پیدا می‌کنند. ترمزهای دیسکی به علت مزایایی که دارند، رفته رفته جایگزین ترمزهای کاسه ای شده‌اند.

این سیستم ترمز هرچند امروزه در خودروها رایج است اما تا چند دهه پیش تنها به‌عنوان یک آپشن برای خودروها قابل خریداری بود اما رفته رفته با افزایش قدرت و سرعت خودروها، مزیت‌های این سیستم بیش از گذشته آشکار شد و به‌مرور به‌عنوان سیستم ترمز اول در خودروها درآمد. امروزه در محصولات فونیکس و محصولات مدیران خودرو، این سیستم بر روی هر چهار چرخ به صورت استاندارد نصب می‌شود.

در این زمینه می‌توانید مطلب ترمز X22 Pro  را نیز بخوانید تا با ترمزهای این خودرو که از نوع دیسکی است آشنا شوید.

سیستم ترمز کاسه ای یا ترمز کفشکی

ترمز کاسه‌ای یا ترمز کفشکی، هرچند این روزها به‌اندازه قبل عمومیت ندارد، ولی همچنان شاهد نصب آن در برخی خودروها هستیم. در این سیستم، اصطکاک میان کفشک‌ها (لنت ترمز) و بخش داخلی کاسه، باعث ایجاد اصطکاک شده و خودرو را متوقف می کند.

در این ترمز، پشت توپی‌های چرخ، صفحه‌ای به نام طبق نصب شده است. روی طبق‌ها، یک سیلندر به همراه دو پیستون وجود دارد که وسط دو پیستون، محل ورود روغن و دو اورینگ یا لاستیک تشتکی شکل داخل سیلندر قرار دارد. در دو طرف سیلندر، دو عدد کفشک لنت دار که یک‌طرف روی پیستون‌ها و طرف دیگر کفشک در پایین روی تکیه‌گاه قرار می‌گیرد، وجود دارد. کفشک‌ها توسط دو فنر قوی و در وسط، توسط میله و فنر به طبق متصل است.

روی این مجموعه، کاسه ای قرار دارد که همراه با چرخ به دور کفشک‌ها در حال چرخش است. جهت نگهداشتن خودرو کافی است که کفشک‌ها باز شده، با کاسه تماس پیدا کرده و کاسه را از حرکت باز دارند که در واقع، عمل ترمز گیری انجام شده است. این سیستم امروزه بیشتر بر روی محور عقب خودروها که فشار ترمز کمتری نسبت به چرخ‌های محور جلو بر روی آن وارد می‌شود کاربرد دارد.

انواع سیستم ترمز خودرو از نظر منبع تولید قدرت

با توجه به ساختار ترمزها که در بالا به آن اشاره کردیم، می‌توان دید که در هر دو سیستم اصلی، نیاز به نیرویی برای فشردن لنت‌ها به دیسک یا کاسه است. مشابه این وضعیت را (به شکل ساده سازی شده) در ترمز دوچرخه نیز شاهد هستیم جایی که نیروی دست راکب، باعث فشرده شدن لقمه‌ها به حاشیه چرخ می‌شود.

شاید به نظر برسد می‌توان از همین راه‌حل در خودروها نیز استفاده کرد و اتفاقا در خودروهای اولیه همین گونه هم بود. البته باید در نظر بگیریم خودروهای اولیه توان موتور کمی داشتند و سرعت آن‌ها هم بسیار پایین بود. به این ترتیب با اعمال نیروی کم، می‌شد آن‌ها را متوقف کرد.

با پیشرفت خودروها و افزایش سرعت آن‌ها و البته افزاش توان و بالا رفتن وزنی که خودروها قادر به حمل آن بودند، دیگر نمی‌شد از ترمزهای مکانیکی برای متوقف کردن خودروها استفاده کرد و اینجا بود که پای ترمزهای هیدرولیکی و ترمزهای پنوماتیک یا بادی به دنیای خودرو باز شد. به همین دلیل در ادامه بررسی انواع سیستم ترمز خودرو، این بار به سراغ این دو سیستم می‌رویم تا منبع تامین نیروی ترمز را بررسی کنیم.

ترمز هیدرولیکی چیست؟

این سیستم ترمز، در حال حاضر معمول‌ترین سیستم ترمز در انواع خودروهای سواری است. در این سیستم، از یک روغن (روغن ترمز) استفاده می‌شود و با فشردن پدال ترمز توسط راننده، این روغن به سمت لنت‌ها پمپ شده و با فشردن لنت‌ها، باعث توقف خودرو می‌شود.

البته کارکرد ترمز هیدرولیک به این سادگی نیست چراکه برای تقویت نیروی ترمز، از بوستر ترمز در مسیر استفاده می‌شود. بوستر ترمز، با استفاده از خلا ایجاد شده توسط کارکرد موتور خودرو، نیروی ترمز را تقویت می کند و به این ترتیب، توان ترمز گیری خودرو افزایش پیدا خواهد کرد.

سیستم ترمز هیدرولیک، این روزها تقریبا در تمامی خودروهای سواری نصب می‌شود و فعلا هم رقیبی برای آن وجود ندارد. سیستم ترمز هیدرولیک، کارآیی و ضریب اطمینان بالایی دارد و می‌تواند مدت‌ها بدون بروز مشکل به کار خود ادامه دهد.

همچنین می‌توانید مطلب ترمزهای تیگو ۷ پرو را نیز در این زمینه بخوانید.

ترمزهای بادی یا ترمز پنوماتیک چیست و چگونه کار می کند؟

امروزه از این ترمز بادی یا ترمز پنوماتیک به شکل گسترده‌ای در وسایل سنگین حمل و نقل استفاده می‌شود اما بد نیست بدانید اولین بار ایده ساخت این سیستم ترمز برای استفاده در خودروهای سواری مطرح شد اما پس از مدتی به دلیل مشکلاتی که در زمینه تامین هوای فشرده در خودروهای سواری داشت، استفاده از آن در خودروهای سنگین عمومیت پیدا کرد.

در ترمز پنوماتیک، یک مخزن ذخیره هوای فشرده (تانک باد) وجود دارد که هوای فشرده درون آن توسط یک کمپرسور تأمین می‌شود. نیروی ترمز گیری نیز توسط فشار حاصل از هوای فشرده ایجاد می‌شود. به این ترتیب برای ایجاد فشار بر روی لنت‌ها به‌جای بهره‌گیری از فشار روغن، از فشار باد استفاده می‌شود به‌طوری که با فشردن پدال ترمز، سوپاپ کنترل ترمز باز شده و هوا اجازه ورود به درون بوسترهای ترمز جلو را پیدا می کند.

همچنین هوا از طریق لوله‌های کوچک‌تری به بوستر چرخ‌های عقب نیز منتقل می‌شود. در سیستم ترمز بادی بر روی هر چرخ یک عدد بوستر نصب می‌شود که در بسیاری از خودروهای تجاری می‌توان آن‌ها را بر روی محور عقب دید.

برای اطلاعات بیشتر در زمینه سیستم های ترمز، پیشنهاد می‌کنیم مطلب ترمز ABS چیست و چگونه کار می کند را نیز بخوانید. علاوه بر این، مطالعه مطلب ترمز اضطراری خودکار و عملکرد آن در تیگو ۸ پرو هم می‌تواند مفید باشد. همچنین می‌توانید مطلب ترمز اضطراری خودکار چیست را نیز بخوانید.

مشاوره خرید محصولات مدیران خودرو (نقدی | اقساطی)
برای اطلاع از جدیدترین شرایط فروش محصولات مدیران خودرو (ام وی ام | فونیکس) به صورت نقدی و اقساطی، شماره خود را درج کنید.