راهکارهایی برای مراقبت از موتور خودرو

موتور قلب خودرو است و بیش از سایر بخش‌های خودرو تحت فشار و آسیب قرار دارد. به همین نسبت هزینه‌های تعمیراتی آن نیز می‌تواند بسیار بالا باشد. بخشی از خرابی‌های موتور به دلیل استهلاک طبیعی قطعات مکانیکی و بخشی دیگر ناشی از خرابی‌های الکترونیکی و الکتریکی است که به‌مرور زمان پیش می‌آیند و تقریبا نمی‌توان جلوی برخی از آن‌ها را گرفت. اما در این شماره به پنج نکته مهم اشاره می‌کنیم که برای مراقبت از موتور خودرو باید آن‌ها را رعایت کنید.

البته از بازدیدهای دوره‌ای و مراقبت‌های عادی موتور نباید غافل شد اما این‌ها توصیه‌هایی هستند که معمولا کمتر به آن‌ها توجه می‌کنیم چراکه بلافاصله باعث خرابی نمی‌شوند اما اثرات مخرب آن‌ها ممکن است چند ماه بعد بر روی موتور آشکار شود.

برای مراقبت از موتور خودرو، تا حد امکان خودرو را سبک کنید

وانت‌ها و برخی از شاسی‌بلند‌ها برای حمل بارهایی با وزن زیاد طراحی شده‌اند و به همین دلیل در این خودروها موتورهایی با قدرت و مهمتر از آن گشتاور بالا نصب می‌شود. موتورهای پر گشتاور به این خودروها اجازه می‌دهند بارهایی با وزن زیاد را حمل کنند، کاری که برای آن ساخته شده‌اند.

اما خودروهای سواری و حتی وانت‌ها و کراس‌اوور‌های متوسط، برای حمل چنین بارهایی طراحی نشده‌اند و هر بار که باری سنگین را بر دوش خودرویتان می‌گذارید در حقیقت بخشی از عمر مفید موتور را از میان می‌برید. هرچند این خودروها در بسیاری موارد از پس حمل این بارها برمی‌آیند اما فشار نامتعارفی که به موتور آن‌ها وارد می‌شود، به‌مرور خسارت‌های جبران‌ناپذیری را به بخش‌های حساس موتور وارد می‌کند. به همین دلیل برای مراقبت از موتور خودرو باید تا حد امکان خودرو را سبک کنید.

در این زمینه همچنین می‌توانید مطلب تفاوت تفاوت کراس اوور و شاسی بلند چیست را بخوانید.

در این خودروها قطعات موتور برای تحمل فشار کاری متوسط طراحی شده‌اند و گشتاور تولید موتور نیز محدود است. وقتی راننده قصد دارد بار سنگینی را با خودرو حمل کند، ناچار است از دورهای موتور بالا استفاده کند تا خودرو توان کافی برای ادامه مسیر را داشته باشد و اینجا است که بخشی از آسیب به موتور وارد می‌شود. اما بدتر از آن فشاری است که به قطعاتی چون شاتون‌ها و در ادامه میل‌لنگ وارد می‌شود.

در دفترچه راهنمای خودرو در مورد میزان بار مجاز قابل حمل توسط خودرو نکاتی نوشته شده است. شاید بد نباشد یک‌بار هم که شده این دفترچه را باز کنید. عددهایی که در این دفترچه می‌بینید با محاسبات و آزمایش‌های دقیق به دست آمده‌اند.

برای افزایش عمر موتور خودرو، دنده‌ها را به‌موقع عوض کنید

این مورد بیشتر برای خودروهایی با جعبه‌دنده دستی مناسب است چراکه جعبه‌دنده‌های اتوماتیک عادی چندان به راننده اجازه دخالت در تعویض دنده‌ها را نمی‌دهند. حتی جعبه‌دنده‌های تیپترونیک و گیربکس CVT و سیستم‌های انتقال قدرت دوال کلاچ نیز امروزه آنقدر هوشمند هستند که اجازه نمی‌دهند راننده اشتباهی در تعویض دنده‌ها بکند.

برای حفظ سلامت موتور خودرو باید با توجه به شرایط مسیر و میزان بار خودرو در مناسب‌ترین دور موتور دنده‌ها را تعویض کنید. از مضرات تعویض دنده در دورهای بالا بسیار گفته‌ایم اما تعویض دنده‌ها در دورهای موتور پایین هم می‌توان آسیب‌های زیادی به موتور خودرو وارد کند. در این حالت موتور در دنده بالا، توان و دور کافی برای به حرکت در آوردن خودرو را ندارد و این مشکل را معمولا با صدای ریز سوپاپ‌ها به راننده گوشزد می‌کند. هرچند معمولا این مسئله با افزایش فشار پدال گاز و بعد از چند ثانیه به‌مرور مرتفع می‌شود اما همین چند ثانیه به بخش‌های بالایی موتور خودرو آسیب می‌رساند.

همچنین باید به استفاده مکرر از خاصیت ترمز موتور هم اشاره کرد. در این حالت راننده برای کاهش سرعت خودرو، از تعویض دنده معکوس استفاده می‌کند. در این وضعیت موتور خودرو پس از رها کردن کلاچ دچار یک تنش ناگهانی می‌شود و این مسئله به‌شدت به بخش‌های متحرک آن آسیب می‌رساند. تا می‌توانید از ترمزها برای توقف خودرو استفاده کنید و تنها در مواقع خطر ترمز موتور را به کار بگیرید.

برای افزایش عمر موتور خودرو تا حد امکان تند نروید

وقتی پشت فرمان می‌نشینید احساس رانندگی با خودرو فرمول ک یا خودروهای رالی را پشت در خودرو جا بگذارید. سریع راندن مصرف سوخت خودرو را بالا می‌برد، آلایندگی خودرو را افزایش می‌دهد، برای شما و دیگران خطرناک است و البته ممکن است یک قبض جریمه سنگین هم دریافت کنید و یا خودروی نازنینتان چند روزی مهمان پارکینگ پلیس باشد. اما این‌ها در مقابل آسیبی که به موتور خودرو وارد می‌شود ناچیز است.

وقتی سرعت خودرو و دور موتور را بالا می‌برید، موتور باید سوخت بیشتری را به سیلندر پمپ کند و در نتیجه انفجار قوی‌تر شده و سیکل‌های موتور سریع‌تر طی می‌شوند و ضربات بیشتری به اجرا موتور وارد می‌شود. به‌علاوه سیستم روغن‌کاری موتور نیز تحت فشار قرار می‌گیرد و باید بتواند به‌درستی و به‌موقع، روغن را به تمام اجزای متحرک موتور برساند. این مطلب در خودروهای با کارکرد کم شاید چندان مشکل‌ساز نباشد اما در خودروهای کارکرده به‌مرور رسوبات روغن مسیر سیستم روغن‌کاری را می‌گیرند و موتور به‌خوبی روغن‌کاری نمی‌شود که حاصلش درنهایت آسیب جدی به موتور است.

آزمایش‌ها بر روی خودروهای سواری نشان می‌دهد مناسب‌ترین سرعت برای آن‌ها، ۸۸ کیلومتر در ساعت است. با افزایش سرعت به ۹۶ کیلومتر در ساعت، ۷۳ درصد نیروی بیشتر موتور برای حرکت خودرو موردنیاز است و این رقم با سرعت ۱۱۳ کیلومتر در ساعت به ۱۶۰درصد می‌رسد و اصلی‌ترین دلیل آن‌هم نیروی مقاومت هوا است.

این فشار اضافی به موتور در درازمدت آسیب‌های زیادی می‌زند. خط قرمز دور موتور به معنی حداکثر دور موتوری است که می‌توان به‌صورت لحظه‌ای به آن رسید. حرکت در مدت زیاد با دور موتور بالا عواقب بدی برای موتور خودرو و البته جیب مالک خواهد داشت.

اجازه بدهید موتور خودرو گرم شود

در یک روز سرد زمستانی هیچ‌چیز برای موتور بدتر از این نیست که پس از استارت، گاز بدهید. وقتی موتور سرد است، روغن موتور غلظت بالایی دارد و به‌خوبی نمی‌تواند در مجاری روغن رسانی موتور حرکت کند و به همین دلیل موتور به‌شدت در خطر فرسایش ناشی از روغن‌کاری ناقص است ضمن آنکه سوخت هم در هوای بسیار سرد به‌خوبی مشتعل نمی‌شود. به همین دلیل باید پیش از آنکه به موتور فشار بیاورید، موتور خودرو به دمای کارکرد ایده‌آل برسد.

سال‌ها است رانندگان با همین ایده برای چند دقیقه موتور را روشن می‌گذارند تا دمای موتور افزایش پیدا کنند و سپس شروع به حرکت می‌کنند. با این کار فقط بی‌دلیل بنزین مصرف می‌کنید و البته آلودگی هوا را افزایش می‌دهید. برای گرم کردن موتور ابتدا بین ۳۰ ثانیه تا یک دقیقه (بسته به دمای هوای محیط) موتور را در جا روشن بگذارید. با این کار روغن در موتور به جریان می‌افتد. پس از این به آرامی حرکت کنید تا موتور در شرایط حرکت گرم شود. حتی در فصل تابستان نیز، پس از روشن کردن موتور حدود ۳۰ ثانیه فرصت دهید تا روغن به جریان بیافتد.

حرکت در مسیرهای کوتاه نیز یکی دیگر از عوامل آسیب به موتور خودرو است و به همین دلیل خودروسازان از آن به‌عنوان شرایط سخت کارکرد موتور نام می‌برند. وقتی مسیر طی شده کوتاه باشد، موتور فرصت کافی برای گرم شدن پیدا نمی‌کند. کاتالیزور اگزوز خودرو برای کارکرد صحیح باید گرم شود ولی در مسیر کوتاه این اتفاق نمی‌افتد و خودرو به‌شدت آلاینده است. به‌علاوه شمع‌های خودرو هم برای آنکه بتوانند جرقه قوی تولید کنند باید گرم شوند و در دمای پایین جرقه ضعیف و در نتیجه انفجار ضعیفی خواهید داشت که حاصلش جمع شدن دوده بر روی الکترودهای شمع است.

گرم کردن موتور ماشین توربو

قبلا به‌طور مفصل در زمینه نگهداری از توربو شارژر گفته‌ایم اما در اینجا بد نیست یک با دیگر این مسئله را مرور کنیم چراکه این موضوع نقش مهمی در مراقبت از موتور خودرو و افزایش طول عمر موتور دارد.

 همان‌طور که پیش از این گفتیم، توربوشارژر وابستگی زیادی به جریان روغن برای کارکرد درست خود دارد و به همین دلیل هم هرگونه اشکالی در گردش روغن در موتور خودرو، باعث آسیب به آن می‌شود.به همین دلیل برای موتورهای مجهز به توربو شارژر، باید زمان گرم شدن موتور را به‌ویژه در زمستان و هوای سرد، بیشتر کنید و بر روی آن حساس‌تر باشید.

در این شرایط البته لازم نیست موتور را برای چند دقیقه درجا روشن بگذارید. اگر هوای سرد است (در محدوده صفر درجه) حداکثر یک دقیقه روشن ماندن خودرو برای گردش درست روغن کاملا کافی است. پس از آن البته بهتر است تا کیلومترهای اول با سرعت پایین رانندگی کنید تا روغن و بدنه موتور به دمای ایده‌آل برسند.

در این زمینه همچنین می‌توانید مقاله مقایسه توربو شارژر و سوپر شارژر را نیز بخوانید.

با خودرو صفر کیلومتر آرام‌تر رانندگی کنید

هر بار که به پدال گاز فشار می‌آورید، این موتور گوش به فرمان خودرو است که وظیفه اجابت دستور شما را بر عهده دارد. پس بی‌دلیل به موتور فشار نیاورید چون بعدا باید تاوانش را در تعمیرگاه پس دهید. این یک دستورالعمل کلی است اما در مورد چند صد کیلومتر اول رانندگی که در کشورمان از آن به دوره آب‌بندی خودرو نام می‌برند، اختلاف نظرهایی وجود دارد.

موتور بسیاری از خودروها پس از تولید مورد آزمون قرار می‌گیرند و در این آزمون به دورهای موتور بالایی می‌رسند. حتی پس از نصب بر روی خودرو نیز بار دیگر خودرو در پیست رانده می‌شود و این بار نیز دور موتور ممکن است بالا برود. با این وجود توصیه می‌شود در زمان خرید خودروی نو، از فشردن بیش از حد پدال گاز خودداری کنید.

در این زمینه پیشنهاد می‌شود در هزار کیلومتر اول، سرعت خودرو را از ۱۲۰ کیلومتر در ساعت بالاتر نبرید و در ۸۰۰ کیلومتر اول، دور موتور بالاتر از ۳۵۰۰ نرود. البته این مسئله پس از آزمایش‌های زیاد به دست آمده است و می‌تواند در خودروهای مختلف اندکی متفاوت باشد اما رعایت آن طول عمر موتور را بالا می‌برد.

برای مراقبت از موتور خودرو در ابتدای کار، در دوره هزار کیلومتری، بهتر است روغن موتور را تعویض کنید چراکه به دلیل سایش اولیه قطعات فلزی احتمال وجود براده‌های بسیار ریز در آن وجود دارد. این مسئله در خودروهایی با فناوری روز بسیار کمتر است اما این توصیه می‌تواند طول عمر موتور را افزایش دهد. همچنین حتی اگر این بازه تعویض روغن را رعایت نمی‌کنید، حتما به سرویس اولیه خودرو توجه کنید و به‌موقع خودرو را برای تعویض روغن به نمایندگی برسانید.

مشاوره خرید محصولات مدیران خودرو (نقدی | اقساطی)
برای اطلاع از جدیدترین شرایط فروش محصولات مدیران خودرو (ام وی ام | فونیکس) به صورت نقدی و اقساطی، شماره خود را درج کنید.